روایت عضو مجمع تشخیص از ۴۲ سال ایستادگی شورای نگهبان در دفاع از اسلام و حق مردم/ شورای نگهبان در انتخابات ۸۸ با حق و متانت برخورد کرد

محمدحسین صفارهرندی عضو مجمع تشخیص مصحلت نظام در گفتگو با پایگاه اطلاع‌رسانی شورای نگهبان اظهار داشت: من در صحبت‌هایی که درباره شورای نگهبان بیان می‌کنم و در جلساتی که برای اعضای شوراهای نظارت سخنرانی‌ می‌کنم، این جمله را همواره می‌گویم که «شورای نگهبان چه دوستش داشته باشیم و چه دوستش نداشته باشیم، جزو سه نهاد اصلی در نظام جمهوری اسلامی ایران است که تیرهای تهمت، کینه و دشمنی بیش از سایرها نهادها به سویش روانه می‌شود.»

وی ادامه داد: علاوه بر ساحت رهبری و نهاد ولی‌فقیه، دو سه نهاد در کشور مرکز حملات دشمن هستند. یکی از آن دو سه نهاد، شورای نگهبان است. در این حملات رمزی نهفته است و به عبارتی دیگر بی‌دلیل نیست. اینگونه نیست که چون دشمنان از قیافه آیت‌الله جنتی خوششان نمی‌آید، این هجمه‌ها را انجام می‌دهند. یا اینکه نقدشان این باشد چرا ترکیب شورای نگهبان 12 نفر است و 120 نفر نیست.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه ماهیت ماموریتی که برعهده شورای نگهبان است برای مخالفان و دشمنان نظام جمهوری اسلامی ایران، آزاردهنده است، گفت: ماموریت‌های شورای نگهبان در دو مقوله دسته‌بندی می‌شود؛ یک دسته از ماموریت‌های شورای نگهبان کنترل ورودی‌ها و دسته دیگر کنترل خروجی‌هاست.

وی در خصوص ورودی‌ها توضیح داد: منظور از ورودی‌ها کسانی هستند که قرار است متصدی امور در دستگاه‌های اجرایی و قانون‌گذاری و... شوند. داوطلبان از کانال کنترلی عبور می‌کنند تا ویژگی‌هایشان با شرایط جمهوری اسلامی تطبیق داده شود.

صفارهرندی خاطرنشان کرد: در همه جای دنیا این کار را انجام می‌دهند و این یک روال عقلانی است. اینگونه نیست که چون ما نظام اسلامی هستیم و باید اسلامیت افراد را احراز بکنیم، این کنترل فقط در ایران انجام می‌شود. در آن جاهایی هم که لائیسیته هستند، ابراز وفاداری مهم است. در فرانسه و آمریکا هم این کار را انجام می‌دهند و اینگونه نیست که هرکسی بتواند کاندیدا شود و بگویند مردم خودشان می‌فهمند.

وی در ادامه به انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2022 فرانسه و رقابت مکرون با مارین لوپن اشاره کرد و گفت: در فرانسه کسانی بودند که از کانال ابتدایی عبور کردند؛ یعنی محرز شد که با لائیسیته و معیارهای مقبول دنیای غرب انطباق دارند، اما علائمی داشتند که دوستشان نداشتند. مارین لوپن دختر آقای لوپن که در انتخابات 2002 با شیراک رقابت کرد، در سال 2022 کاندیدا شد و تفاوتی که با دیگران داشت این بود که خیلی ملی‌گرا بود و این ملی‌گرایی به تفکرات شبه‌‌نازی تنه می‌زد. حامیان مکرون تصور می‌کردند که اگر 10 درصد هم رای بیاورد، اتفاق خاصی نخواهد افتاد. اما در دور اول او 23 درصد رای آورد و مکرون که رقیب جدی‌اش بود، 27 درصد رای آورد. این وضعیت هراس بسیاری برای حامیان مکرون به وجود آورد.

صفارهرندی ادامه داد: بنابراین همه فرانسه را بسیج کردند تا اینکه لوپن در انتخابات برنده نشود؛ حتی در مهدکودک‌ها هم تبلیغ کردند. بچه‌ها را به خیابان کشاندند. ماسک زده بودند و می‌گفتند ما در فضایی که لوپن رئیس‌جمهور شده باشد، نمی‌توانیم تنفس کنیم و خفه می‌شویم. غرب وقتی می‌خواهد حرف خودش را به کرسی بنشاند اینگونه یکپارچه می‌شود. دیکتاتورمآب‌تر از آن‌ها پیدا نمی‌شود. بازیگران فیلم‌های پورن هم مصاحبه کردند که اگر لوپن رئیس‌جمهور شود، ما دیگر برهنه نمی‌شویم؛ یعنی آن‌هایی که به دنبال برهنگی و فیلم‌های پورن هستند، بدانند که در حال نزدیک شدن به چه جهنمی هستیم.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: بنابراین ورودی برای غربی‌ها مهم است. در انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه دیدیم که مخالفان لوپن هر کاری می‌توانستند انجام دادند تا او رای نیاورد. البته لوپن از نظر ما نیز فرد مطلوبی نیست؛ چرا که ضداسلام است و برخوردهای شبه نژادپرستانه دارد.

صفار هرندی گفت: در نظام جمهوری اسلامی ایران نیز شورای نگهبان محلی است که ورودی‌ها را کنترل می‌کند، اما این کنترل منطبق بر هواهای نفسانی و منیات نیست، بلکه براساس قواعد و چارچوب‌هاست. هرچه دقیق‌تر به این قواعد و چارچوب‌ها عمل شود، خروجی قابل قبول‌تر و قابل دفاع‌تری برای مردم و جامعه خواهد داشت.

وی اضافه کرد: گاهی برای برخی از اعضای شوراهای نظارت و بدنه شورای نگهبان نیز این سوال پیش می‌آید که چرا فلان فرد تایید صلاحیت نشد؛ این بدان معناست که شورای نگهبان باید قوی‌تر عمل کند. البته مقدماتی فراهم شده است که امیدواریم موجب رفع ابهام‌ها بشود. من معتقدم که آن مقدمات، تاثیرگذار خواهد بود. البته اعضا هم باید خودشان و رای‌شان را جدی‌تر بگیرند.

وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان داشت: شش فقیه در شورای نگهبان حضور دارند که شرط حضورشان در شورا، عادل بودن است. عادل بودن جزو شرایط اولیه برای عضویت فقها در شورای نگهبان است و آن کسانی که در شورا به عنوان فقیه حضور دارند، عدالت‌شان از سوی رهبر معظم انقلاب احراز شده است. در مورد حقوق‌دانان نیز مسیری که برای انتخاب آن‌ها طی می‌شود، نزدیک به این است تا کسانی که ملکه عدالت در وجودشان حضور دارد، انتخاب شوند.

وی ادامه داد: با این وجود ممکن است فقها و حقوق‌دانان اشتباه کنند. البته نباید فراموش کرد که بیشتر اوقات همه اعضا درباره صدور رای درباره یک نفر، متفق‌القول نیستند. بارها گفته شده است که رای‌گیری کردیم و به طور مثال 7 نفر تایید کردند و 5 نفر رای منفی دادند. در نتیجه پذیرفته شد. یا اینکه عکس این اتفاق افتاد و پذیرفته نشد. اعضای شورای نگهبان براساس یافته‌ها و داده‌های مختلف نظر می‌دهند.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه به توضیح خروجی‌ها پرداخت و ضمن بیان این نکته که همانگونه که ورودی‌های نظام مهم است، خروجی‌ها هم مهم است، عنوان کرد: خروجی‌های نظام همان قواعد و قوانینی است که در مجلس تصویب می‌شود و شورای نگهبان وظیفه دارد این مصوبات را با قانون اساسی و شرع تطبیق دهد. اگر انطباق داشت، پذیرفته می‌شود و اگر منطبق نباشد، بازگشت داده می‌شود.

وی بیان داشت: این دو وظیفه شورای نگهبان خیلی مهم است و نهاد دیگری در نظام جمهوری اسلامی ایران چنین مسئولیتی برعهده ندارد. بنابراین دشمنی با این نهاد بسیار است.

صفارهرندی با اشاره به هجمه‌هایی که به شورای نگهبان می‌شود، گفت: در مشروطه جمعی از علمای تراز برای بررسی مصوبات مجلس انتخاب شدند. پس از مدتی، عده‌ای گفتند نیاز به مشارکت علما نیست و لازم نیست آن‌ها در حکومت‌داری دخالت کنند. بدخواهان فکر می‌کنند که می‌توانند دوره مشروطه را احیا کنند. در اواسط دوران اصلاحات یک نفر به سلطنت‌طلب‌ها انتقاد کرد که شما چرا از یک روحانی (سیدمحمدخاتمی رئیس‌جمهور وقت) حمایت می‌کنید؟ او یک روحانی و دست‌پرورده امام خمینی (ره) است.

وی افزود: یکی از چهره‌های شاخص سلطنت‌طلب‌ها در پاسخ به این انتقاد در روزنامه کیهان که در لندن منتشر می‌شود، نوشت: تو چرا متوجه نیستی که اقدام ما حساب‌شده و سنجیده است. ما داریم کاری را انجام می‌دهیم که پدران ما و بزرگترهای ما در دوران مشروطه انجام دادند. آن‌ها وقتی که دیدند روحانیون در بین مردم نفوذ دارند به آن‌ها نزدیک شدند و زمانی که به مقصودشان رسیدند، آن‌ها را پس زدند و گفتند اینجا دیگر محل حضور شما نیست؛ شما بروید به کارتان برسید، ما هم مملکت‌داری کنیم.

وی خاطرنشان کرد: آن روز که این حرف زده شد، هنوز سیئات اصلاح‌طلبان تندرو آشکار نشده بود. در ادامه دیدیم که آن‌ها امام را هم کنار گذاشتند. حتی منکر معصوم و خدا هم شدند و گفتند: علیه خدا هم می‌شود راهپیمایی کرد. این روزها نیز می‌شنویم که برخی به دنبال تحریک دیگران هستند تا علیه احکام الله شورش کنند! این همان پخت‌ و پزی است که در دوره مشروطه صورت گرفت. آن‌ها می‌گفتند سمت روحانیون می‌رویم، اما در نهایت مسیر را تغییر خواهیم داد.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه تندروها می‌خواهند شورای نگهبان را به یک نهاد تشریفاتی تبدیل کنند که هر بار فشار آوردند در برابر فشارها عقب‌نشینی کند، به حمایت‌های امام خمینی (ره) از شورای نگهبان اشاره کرد و گفت: امام خطاب به اعضای شورای نگهبان چنین فرمودند که اگر همه عالم بخواهند دعوت به غیر حق بکنند، من جلویشان می‌ایستم، شما هم همین‌طور باشید. (نقل به مضمون) امام نسبت به شورای نگهبان نقد داشت و در برخی جاها دور هم زده است، اما آنجا که موضوع حق بود، حامی جدی شورای نگهبان بود.

وی اضافه کرد: انصافاً شورای نگهبان در چهار دهه گذشته به خوبی توانسته است، حق حمایت‌های امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب را ادا کند. این شورا مردانه ایستاده و می‌گوید که فهم ما از نسخه دینی طراز که ولی امر بر آن صحه گذاشته‌اند، این است. البته ممکن است برخی بگویند ما تفسیر دیگری از دین داریم. آن تفسیرها مبنا نیست. شورای نگهبان جوانمردانه پای حق ایستاده و به خوبی ایستادگی می‌کند؛ علی‌رغم اینکه تهمت‌های بسیاری به این نهاد زده می‌شود و تحت فشار است. البته این فشارها هم گاهی از سوی دوستان است.

صفارهرندی با بیان اینکه نقدهایی به شورای نگهبان وارد است، اما تاکید کرد: انصافاً شورا ماموریت خطیر خود را علی‌رغم فشارهای سنگین به خوبی انجام داده و عملکردش قابل دفاع است. شورای نگهبان مرام اولیه‌اش را حفظ کرده و جنس و ماهیتش تغییر نیافته است. ممکن است بر اثر شرایط زمانه، تغییراتی در اجتهاد و... به وجود آورده باشد که امام نیز اینگونه بودند، اما همچنان به فقه جواهری وفادار مانده است. فقهای جوان‌تری که وارد شورا شده‌اند، تناسب‌شان با موقعیت جدید بیشتر است و کمبودهای قبلی را می‌توانند جبران کنند.

وی همچنین خاطرنشان کرد: عدالت اعضای شورای نگهبان را در بزنگاه‌ها می‌توان اندازه‌گیری کرد. بزنگاه آن‌جایی است که با دوست خودشان آنگونه رفتار می‌کنند که با دیگران رفتار می‌کنند. از این رو می‌بینیم که برخی از شخصیت‌های موجه و محترم که از دوستان اعضای شورای نگهبان بوده‌اند در ارزیابی‌ها تایید صلاحیت نشدند؛ در انتخابات‌های مجلس خبرگان از این دست موارد زیاد دیدیم. مشهور بودن افراد نیز اعضای شورای نگهبان را مرعوب نکرد. یا اینکه در جایی شورای نگهبان مصوبه‌ای را منطبق بر شرع مقدس و قانون اساسی ندانسته و محکم ایستاده و رد کرده است.

عضو حقیقی مجمع تشخیص مصحلت نظام با اشاره به دلیل شکل‌گیری این مجمع بیان داشت: وظیفه مجمع تشخیص مصحلت نظام این است که اگر تعداد قابل توجهی از نمایندگان مجلس بر ضروری بودن امری (مصوبه‌ای) تاکید داشتند، درباره آن مصوبه داوری کند. این مجمع قرار نیست کار شورای نگهبان را انجام دهد و لزومی هم ندارد که مسائل فقهی را بداند. مجمع فقط مصلحت را مشخص می‌کند. آن فقیه عضو شورای نگهبان که در مجمع عضو است هم ممکن است در شورای نگهبان رای منفی داده باشد، اما در مجمع از باب مصلحت رای مثبت ‌دهد. این نکته قشنگی و نشان‌دهنده این است که آن فقیه کینه ندارد. او می‌گوید من در شورای نگهبان مسئول انطباق مصوبه با مُرّ قانون اساسی و شرع هستم، اما در مجمع تشخیص مصلحت وظیفه دارم بنا بر مصلحت نظر بدهم.

محمدحسین صفارهرندی در بخش دیگری از این گفتگو درباره حقوق عامه و نقشی که شورای نگهبان در دفاع از این حقوق دارد، گفت: تفاسیر نوین از حقوق عامه کمک‌کننده است. در قوه قضائیه چه زمانی که آیت‌الله رئیسی رئیس بود و چه اکنون که حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای رئیس است، این بحث مطرح بوده که دفاع از حقوق عامه صرفاً آن اشکالی نیست که برخی از حقوق‌دان‌ها در مسائل اجتماعی مطرح می‌کنند. حقوق عامه شامل مسائل اقتصادی هم می‌شود. آن کارگری که به دلیل عملکرد یک دستگاه از کار بیکار شده، حقش ضایع شده و برای استیفای حقش باید مدعی‌العموم ورود پیدا کند. کارخانه‌هایی که در دوره گذشته و کنونی ریاست قوه قضائیه باز شدند و دوباره آغاز به کار کردند، به همین دلیل بود.

وی افزود: حقوق عامه شامل همه چیز می‌شود. یکی از آن حقوق هم این است، آن کسانی که مردم انتخاب می‌کنند، باید انسان‌های صالحی باشند. شورای نگهبان ساز و کاری راه انداخته که کارآمد است. این شورا در مورد کسانی که در مظان نامزدی هستند، تحقیق می‌کند؛ این کار خوبی است که در گذشته نبوده و از یک زمانی به بعد آغاز شد. آقای جهرمی در این رابطه نقش مهمی داشت. با این ارزیابی‌ها چهره پنهان فردی مخفی نمی‌ماند و دیگر کسی حتی‌المقدور نمی‌تواند با آن چهره پنهان در مناصب مهمی قرار بگیرد.

صفارهرندی با اشاره به یکی از دوره‌های انتخابات مجلس شورای اسلامی بیان داشت: در یکی از انتخابات‌ها که مربوط به بیست سال پیش است، پزشکی در یکی از شهرهای کوچک 100 میلیون تومان که آن زمان پول هنگفتی بود، هزینه کرد تا نماینده مجلس شود. آن فرد در آخرین لحظات ردصلاحیت شد؛ علی‌رغم اینکه از اقبال عمومی خوبی هم برخوردار بود. پس از گذشت دو سه ماه، او یک نفر را کُشت و قاتل از آب درآمد.

وی ادامه داد: شورای نگهبان مثلا باید بررسی کند تا یک قاتل وارد مجلس نشود. قتل یک وجهش کشتن انسان است، اما وجه دیگرش این است که یک ملت را می‌کُشد. مرحوم استاد جعفری می‌گفت اگر کسی درختی را قطع کند، با او برخورد می‌کنند، اما اگر کسی پنهانی جنگل را به آتش بکشد، کسی با او کاری ندارد. این‌هایی که پنهانی روان مردم را آشوب‌زده و فرهنگ ملت را نابود می‌کنند، باید یک جایی حساب شود. برخی می‌گویند مردم خودشان آگاه هستند و می‌فهمند. مردم اگر آگاه هستند، پس چرا ما آرم استاندارد درست کرده‌ایم و بر روی موادهای خوراکی می‌زنیم؟ آیا موضوعات دیگر نباید استاندارد داشته باشد.

وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه شورای نگهبان محل استانداردسازی این جریان حکومتی است، اظهار داشت: وقتی فرد آرم استاندارد از سوی شورای نگهبان دریافت می‌کند، علی‌الاصول منطبق با شرایط است، اما مردم باید خودشان انتخاب کنند. برخی انتقاد می‌کردند که شورای نگهبان آقای روحانی بر مردم تحمیل کرد. در صورتی که شورای نگهبان گفت این هم یکی مانند بقیه است. انتخاب مردم در 6-5 نفر محدود شد، اما مردم می‌توانستند به او رای ندهند.

عضو مجمع تشخیص مصحلت نظام در خصوص انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1388 گفت: در آن سال شورای نگهبان آن کاری که بر عهده‌اش بود؛ یعنی ایستادگی بر موضع قانونی را به خوبی انجام داد. مهندس موسوی با جواز شورای نگهبان وارد عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری شد. سوابقش مشکلی نداشت، هرچند معارض‌هایی داشت، اما جنس حجت‌های شورای نگهبان، آشکار است و نمی‌تواند به نیات پنهانی اتکا کند. حجت آشکار این بود که ایشان در دوره امام خمینی (ره)، نخست‌وزیر بود و پس از آن نیز مشاور رهبر معظم انقلاب و از رهبری برای عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجمع تشخیص مصلحت نظام حکم دریافت کرده بود. گاهی نیز حضرت آقا ایشان را صدا می‌زدند و مشورت سیاسی می‌گرفتند. مواضعش هم در آن دوران غالباً خوب بود. پس تاییدیه‌ای که شورای نگهبان داد، موجه بود.

وی اضافه کرد: وظیفه شورای نگهبان در مرحله بعد بررسی صحت و سلامت انتخابات 88 بود. این شورا اعلام کرد که هر کس می‌گوید تقلب شده است، گزارشش را ارائه کند. اعلام شد هر صندوقی که بخواهید هم بازشماری می‌کنیم. حتی رهبری فرمودند که میزان بیشتری بازشماری شود، حتی اگر نیاز بود همه صندوق‌ها را دوباره بشمارید. خوشبختانه منطقی که شورای نگهبان در آن انتخابات داشت که منطق نظام بود، اینقدر منطق مقبول و دنیاپسندی بود که جرات نکردند، ان‌قلتی وارد کنند. از این رو وقتی از آن‌ها پرسیده شد که چرا علی‌رغم آمادگی شورای نگهبان درخواست ندادید، حرفی نداشتند. نماینده‌شان در جلسه با رهبری گفت که اگر همه صندوق‌ها را بشمارند، رای همین خواهد شد. پرسیده شد: پس به چه چیزی اعتراض دارید؟ گفتند: منظور ما فرآیند طی شده است که به قول حجاریان «تدلیس سیستماتیک» صورت گرفته است؛ اینجور مواقع به پریشان‌گویی می‌افتند و مجبور می‌شوند پرت و بلا بگویند.

صفارهرندی گفت: شورای نگهبان در انتخابات 88 کارش را به خوبی انجام داد. ایستادگی بر موضع حق و متانت در برخورد، موثر بود و خودشان بعد آمدند اعتراف کردند که تقلبی صورت نگرفته است. همین‌هایی که اکنون بلبل‌زبانی می‌کنند، در گعده‌های زندانی‌شان گفتند که می‌دانیم تقلب نشده است. شورای نگهبان از این جهت وجیه است و بی‌آبرو نیست.

وی البته عنوان کرد: شورای نگهبان باید بلد باشد بهتر از آن چیزی که است، خود را عرضه کند. برخی جنس قلابی خودشان را خوب عرضه می‌کنند، اما ما که جنس‌مان خوب است، چرا خوب عرضه نمی‌کنیم و بی‌سلیقگی‌هایی صورت می‌گیرد؟ حیف است.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اینکه افکار عمومی و روابط عمومی را باید جدی گرفت، اظهار داشت: ممکن است اعضای شورا بگویند، ما کاری به این‌ چیزها نداریم و کار خودمان را می‌کنیم؛ این بدان معنا نیست که رای خودتان را تغییر بدهید، بلکه منظور این است که برای افکار عمومی اعتباری قائل شوید. افکار عمومی اگر توجیه نشود، شورای نگهبان مظلوم واقع خواهد شد.

وی بیان داشت: با جامعه باید صحبت کرد. یک زمانی شورای نگهبان می‌گفت ما به هیچ وجه دلایل ردصلاحیت افراد را اعلام نمی‌کنیم؛ مگر اینکه خودشان بخواهند. بعد یک عده آمدند و گفتند: ما می‌خواهیم. به نظرم عیبی ندارد برخی موارد گفته شود. البته این موضوع باید در قانون حل شود و مجلس شورای اسلامی در این رابطه مسئولیت دارد. اما شورای نگهبان باید با مجلس تعامل و این قانون را اصلاح کند. روابط عمومی در این باره نقش مهمی دارد.