حضرت آیتالله سید حسن طاهری خرم آبادی در روز اول خرداد ماه 1317 هجری شمسی در خرمآباد به دنیا آمد. پدرش مرحوم حاج سید حیدر طاهری خرمآبادی از شاگردان برجسته مرحوم آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی و از دوستان نزدیک حضرت امام(ره) و آیتالله گلپایگانی(ره) بود که پس از سالها تحصیل و بهره بردن از محضر عالمان بزرگ حوزه علمیه اصفهان، مشهد و قم با درخواست مردم شریف خرم آباد به زادگاه خود بازگشت و تا آخر عمر به رتق و فتق امور مردم همت گماشت.
از ویژگیهای بارز مرحوم حاج سید حیدر برخورداری از محبوبیت فراوان بین مردم و علمای شهر، حلم و بردباری و عدم علاقه به زخارف دنیا و مادیات بود. آیتالله سید حسن طاهری خرم آبادی که شیفتگی زائدالوصفی به پدر داشت، در سن 9 سالگی مجبور به بردوش کشیدن داغ هجرت پدر شد و این یتیمی زودهنگام در پرورش و استواری آینده او تأثیر بسزایی داشت. مادر او نیز که زنی پاکدامن و از طائفه اشعریون قم بود، در حدود سال 1360 شمسی دار فانی را وداع گفت.
آیت الله طاهری خرم آبادی تحصیلات خود را در یکی از دبستانهای خرم آباد آغاز کرد. وی اصرار داشت که با لباس روحانیت به مدرسه برود؛ اما بسیاری از معلمان شدیداً با این مسئله مخالف بودند که پشتیبانیهای مرحوم حجت الاسلام والمسلمین حاج سید احمد طاهری، عموی ایشان آنها را وادار به سکوت میکرد. وی در همان دوره دبستان، با دیگر شاگردان مدرسه به مناظره درباره مسائلی چون علم و ثروت میپرداخت و گاهی که نماز جماعت برپا میشد، امامت آن را به عهده میگرفت. با پایان یافتن دوره ابتدایی به مدرسه علمیه کمالیه رفت و طی دو سال جامع المقدمات و سیوطی را فرا گرفت. سپس به همراه مادر خود به قم عزیمت کرد تا تحصیلات حوزوی خود را در آن دیار عالم پرور ادامه دهد.
در نخستین روز سکونت در قم، به حرم مطهر حضرت معصومه(س) آمد و در کنار صحن بزرگ، مشغول وضو گرفتن شد که ناگاه چهرهای ملکوتی او را به خود جلب کرد. بی اختیار از یکی از طلاب پرسید: این آقا کیست؟ و او پاسخ داد: حاج آقا روح الله خمینی! بدین ترتیب از همان آغاز ورود به قم، شیفته امام(ره) شد و بعدها به سبب رفاقت نزدیک امام(ره) با پدرش، مورد تفقد و عنایت ویژه ایشان قرار گرفت.
آیت الله طاهری خرم آبادی در دوره تحصیل خود از محضر استادان و عالمان برجستهای کسب فیض کرد که حوزههای علمیه خاطره مبارزات و مجاهدتهای آنان را هرگز از خاطر نمیزداید.
آیت الله طاهری خرم آبادی پس از تبعید امام، در درس آقایان گلپایگانی شیخ مرتضی حائری و داماد شرکت کرد و از محضر مرحوم حاج آقا حسن فرید اراکی بهرههای فراوان برد.
در بخش فلسفه نیز ایشان منظومه ملاهادی سبزواری را نزد مرحوم آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی و آیت الله امینی آموخت. اشارات و الهیات شفا را نزد آیت الله جوادی آملی و مقداری از اسفار را نزد مرحوم علامه طباطبایی فرا گرفت. بخشی از اسفار را نیز در محضر آیت الله شهید مطهری خواند.
فعالیتهای علمی و فرهنگی
آیت الله طاهری خرم آبادی در سالهای متمادی حضور در حوزه علمیه قم، خدمات علمی و فرهنگی شایانی را به این حوزه سترگ تقدیم داشته است. در بخش تدریس ایشان بسیاری از کتب دوره سطح را به نوآموزان حوزه درس داده است و هم اکنون نیز به تدریس درس خارج فقه و اصول مشغول است و طلاب و فضلای بسیاری را به جامعه علمی و فقهی کشور ارزانی داشته است.
در کنار تدریس از سالهای پیش از انقلاب تاکنون در نشریات گوناگونی، مقالههای جامع علمی و سیاسی خود را به چاپ رسانده است که برخی از آنها به صورت کتاب منتشر شده است.
برخی از کتابهایی که ایشان تاکنون به رشته تحریر در آمده به این شرح است:
1ـ رساله فی صله الرحم و قطعیتها
2ـ رساله فی مقدار المهر
3ـ مسأله ولایه الفقیه فی کلام الشیخ الانصاری
4ـ اسلام و مسائل اجتماعی
5ـ ولایت فقیه و حاکمیت ملت
6ـ جهاد در قرآن
7ـ رسالهای در عموم حجیت بینه
فعالیتهای سیاسی:
زندگی عالمان مجاهد در عصر ما همواره با مبارزه با رژیم منحوط پهلوی همراه بوده است. آیت الله طاهری خرم آبادی نیز چون دیگر عالمان عصر خویش و مانند پیر و مراد و مقتدای خویش، حضرت امام خمینی(ره) حکومت ننگین پهلوی و سکوت در مقابل ستمهای آن را برنمیتابید و روز و شب را به مبارزه با آن میگذراند. سخنرانیها، نامهها و اعلامیهها، به زندان رفتنها و شکنجه شدنهای وی نقش مهمی در پیشبرد انقلاب و پیروزی آن ایفا میکرد که ذکر نمونهها و شرح آن، در این مختصر نمیگنجد.
در سال 1341 شاه و عوامل آن لوایح ششگانهای را با ظاهر اصلاحات و ایجاد رفاه برای مردم تدوین کردند و میخواستند آن را به رفراندوم بگذارند. امام(ره) که به خوبی از حیلهها و عوامفریبیهای شاه اطلاع داشت، مخالفت خود را با لوایح اعلام کرد و به آیت الله طاهری خرم آبادی نیز دستور داد که به خرم آباد برود و مسائل مطرح شده را با علما و مردم آن دیار در میان بگذارد.
تلاش آیت الله طاهری خرم آبادی در آن روزگار برای رساندن پیام امام(ره) و گرد هم آوردن علمای خرم آباد و تصمیمگیری برای مسائل پیش آمده، نقطه عطفی در مبارزات ایشان است. همچنین ایشان پس از مدتی به قم رفت و گزارش مذاکرات علما و جریانهای پیش آمده در شهر را به اطلاع امام(ره) رساند.
وی در اوایل سال 1342 به منظور تبلیغ و در آستانه ماه محرم، تصمیم به عزیمت به کاشان گرفت و آن را با امام(ره) در میان گذاشت. امام(ره) موافقت فرمودند و پیامهایی برای علمای کاشان با موضوعیت جریانهای پیش آمده و ضرورت مبارزه با رژیم شاه دادند. وی ضمن رساندن این سخنرانیهای مهم و افشاگرانهای را در ایام ماه محرم انجام داد که شور عجیبی در مردم کاشان ایجاد کرد و ساواک و عوامل رژیم پهلوی را هراسناک ساخت. همچنین سخنرانی وی پس از حادثه پانزدهم خرداد در حرم مطهر حضرت معصومه(ع) در حمایت از امام(ره) و محکوم کردن جنایات رژیم، در کارنامه مبارزاتی او میدرخشد.
در طول سالهای مبارزه، آیت الله طاهری خرم آبادی، بارها و بارها مورد تعقیب ساواک قرار گرفت و بارها تبعید یا زندانی شد اما بینش صحیح وی از انقلاب و همچنین اطاعت محض از امام(ره) و علاقه وافر به ایشان، تبعید و زندان و... را بر ایشان هموار میساخت.
آیتالله طاهری خرم آبادی در حدود سال 56 به عضویت رسمی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم درآمد، هر چند پیش از آن نیز در فعالیتهای مبارزاتی با اعضای این مرکز همکاری داشت.
فعالیتهای سیاسی آیتالله طاهری خرم آبادی به پیش از انقلاب محدود نیست.
ایشان پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی نیز در مسئولیتهای گوناگون به ایفای نقش پرداخت و خدمات ارزشمندی را در عرصههای گوناگون به انجام رساند. برخی از فعالیتهای ایشان پس از پیروزی انقلاب بدین شرح است:
1ـ عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی به نمایندگی از مردم لرستان
2ـ عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
3ـ نمایندگی امام در امور حج و زائران بیتالله الحرام
4ـ نمایندگی حضرت امام در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال 1360
5ـ نمایندگی امام در پاکستان
6ـ عضویت در مجلس خبرگان رهبری و عضویت در هیئت رئیسه آن
7ـ امامت جمعه موقت تهران با حکم مقام معظم رهبری
8- مسئول مجمع مشورتی فقهی شورای نگهبان در قم
9- عضو سابق فقهای شورای نگهبان