استفساریه در خصوص اصل هفتاد و پنجم قانون اساسی
استفساریه
شماره:۱۴۶
تاریخ:۱۳۹۱/۹/۱۹
باسمه تعالی
حضرت آیة الله خامنه‌ای دامت برکاته
مقام معظم رهبری
با سلام و تحیت پیرو پیشنهاد شماره ۱۲۶ مورخ ۱۳۹۰/۶/۲۱ در خصوص بررسی برخی موضوعات اختلافی بین قوا از جمله موضوع اصل ۷۵ قانون اساسی و بازگشت به پاسخ شماره ۵۶۳۴-۱/م مورخ ۱۳۹۰/۷/۵ و با توجه به در خواست‌های رئیس جمهور محترم (شماره ۹۰/۲۱۰۴۴/م مورخ ۱۳۹۰/۶/۲۸، ۲۰۰۱۴۶ مورخ ۱۳۹۰/۱۰/۱۱ و شماره ۱۰۳۱۴۰ مورخ ۱۳۹۱/۶/۲۰) نظریه هیأت عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه را به شرح زیر به استحضار می‌رساند:
"باتوجه به بند ۱ راهبرد‌های اجرای بند ۷ اصل ۱۱۰ قانون اساسی مبنی بر استفاده حداقلی از راه کار این بند و تأکید بر راه‌هایی مانند تفسیر قانون اساسی، پیشنهاد می‌شود در صورت صلا حدید، برای تنظیم روابط قوای مجریه و مقننه در زمینه اصل ۷۵ قانون اساسی، نظر شورای نگهبان در مورد اصل مزبور در محور‌های زیر استفسار شود:
۱- در مواردی که طرح‌های قانونی و پیشنهاد‌ها و اصلاحاتی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی در خصوص لوایح قانونی عنوان می‌کنند، به تقلیل در آمد عمومی یا افزایش هزینه‌های عمومی می‌انجامد، آیا درج عباراتی مانند" از محل صرفه جویی"، "پیش بینی در بودجه سنواتی"، "از محل اعتبارات مصوب مربوط"، "از محل اعتبارات مصوب دستگاه"و "از محل حساب ذخیره ارزی" به عنوان طریق جبران کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید، قابل قبول است یا خیر؟
۲- اگر شورای نگهبان به استناد اموری مانند:
- معلوم نشدن طریق جبران کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید
- غیر قابل تحقق و صوری بودن طریق پیش بینی شده
- کافی نبودن طریق پیش بینی شده، برای جبران کامل کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید
- مقبول نبودن درج عباراتی مانند آنچه در بند ۱ فوق ذکر شد، برای جبران کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید
مصوبه مجلس را مغایر اصل ۷۵ قانون اساسی بشناسد، آیا مصوبه مزبور از باب اصرار مجلس بر مصوبه خود با در نظر گرفتن مصلحت نظام (اصل ۱۱۲ قانون اساسی) قابل ارجاع به مجمع تشخیص مصلحت نظام است یا خیر؟ "
گزارش دبیر خانه هیأت عالی در این زمینه به پیوست تقدیم می‌گردد.
سید محمود هاشمی شاهرودی
۹۱/۹/۱۴
شورای محترم نگهبان
-مقتضی است نظریه تفسیری در دو مورد مندرج در نامه از سوی آن شورای محترم اعلام گردد.
سیدعلی خامنه‌ای
۹۱/۹/۲۲
تاریخ:۱۳۹۱/۹/۱۹
باسمه تعالی
حضرت آیة الله خامنه‌ای دامت برکاته
مقام معظم رهبری
با سلام و تحیت پیرو پیشنهاد شماره ۱۲۶ مورخ ۱۳۹۰/۶/۲۱ در خصوص بررسی برخی موضوعات اختلافی بین قوا از جمله موضوع اصل ۷۵ قانون اساسی و بازگشت به پاسخ شماره ۵۶۳۴-۱/م مورخ ۱۳۹۰/۷/۵ و با توجه به در خواست‌های رئیس جمهور محترم (شماره ۹۰/۲۱۰۴۴/م مورخ ۱۳۹۰/۶/۲۸، ۲۰۰۱۴۶ مورخ ۱۳۹۰/۱۰/۱۱ و شماره ۱۰۳۱۴۰ مورخ ۱۳۹۱/۶/۲۰) نظریه هیأت عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه را به شرح زیر به استحضار می‌رساند:
"باتوجه به بند ۱ راهبرد‌های اجرای بند ۷ اصل ۱۱۰ قانون اساسی مبنی بر استفاده حداقلی از راه کار این بند و تأکید بر راه‌هایی مانند تفسیر قانون اساسی، پیشنهاد می‌شود در صورت صلا حدید، برای تنظیم روابط قوای مجریه و مقننه در زمینه اصل ۷۵ قانون اساسی، نظر شورای نگهبان در مورد اصل مزبور در محور‌های زیر استفسار شود:
۱- در مواردی که طرح‌های قانونی و پیشنهاد‌ها و اصلاحاتی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی در خصوص لوایح قانونی عنوان می‌کنند، به تقلیل در آمد عمومی یا افزایش هزینه‌های عمومی می‌انجامد، آیا درج عباراتی مانند" از محل صرفه جویی"، "پیش بینی در بودجه سنواتی"، "از محل اعتبارات مصوب مربوط"، "از محل اعتبارات مصوب دستگاه"و "از محل حساب ذخیره ارزی" به عنوان طریق جبران کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید، قابل قبول است یا خیر؟
۲- اگر شورای نگهبان به استناد اموری مانند:
- معلوم نشدن طریق جبران کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید
- غیر قابل تحقق و صوری بودن طریق پیش بینی شده
- کافی نبودن طریق پیش بینی شده، برای جبران کامل کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید
- مقبول نبودن درج عباراتی مانند آنچه در بند ۱ فوق ذکر شد، برای جبران کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید
مصوبه مجلس را مغایر اصل ۷۵ قانون اساسی بشناسد، آیا مصوبه مزبور از باب اصرار مجلس بر مصوبه خود با در نظر گرفتن مصلحت نظام (اصل ۱۱۲ قانون اساسی) قابل ارجاع به مجمع تشخیص مصلحت نظام است یا خیر؟ "
گزارش دبیر خانه هیأت عالی در این زمینه به پیوست تقدیم می‌گردد.
سید محمود هاشمی شاهرودی
۹۱/۹/۱۴
شورای محترم نگهبان
-مقتضی است نظریه تفسیری در دو مورد مندرج در نامه از سوی آن شورای محترم اعلام گردد.
سیدعلی خامنه‌ای
۹۱/۹/۲۲
نظر شورای نگهبان (تفسیری)
شماره:۹۱/۳۰/۴۹۷۴۹
تاریخ: ۹۱/اسفند/۲۳
بسمه تعالی
جناب حجت‌الاسلام والمسلمین آقای محمدی گلپایگانی (دامت برکاته)
رئیس محترم دفتر مقام معظم رهبری (مدظله العالی)
با سلام و تحیت
عطف به نامه شمارۀ ۶۴۲۵ـ۱/م مورخ ۱۳۹۱/۹/۲۵، مبنی بر اظهارنظر تفسیری درخصوص اصل هفتاد و پنجم قانون اساسی، موضوع در جلسات متعدد شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و نظر شورا به شرح زیر اعلام می‌گردد:
۱ـ درج عبارت «از محل صرفه‌جویی»، به نحو مطلق و برای مدت نامحدود و بدون تعیین محل و همچنین درج، عبارت «پیش‌بینی در بودجه سنواتی»، بدون تأمین منبع و نیز درج عبارت‌های «از محل اعتبارات مصوب مربوط» و «از محل اعتبارات مصوب دستگاه»، اگر مستلزم بار مالی جدید بوده، طریق جبران کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید مذکور در اصل ۷۵ قانون اساسی محسوب نمی‌گردد.
۲ـ درمورد بند یک سؤال دوم یعنی «معلوم نشدن طریق کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید»، با توجه به اینکه اصل طرح یا پیشنهاد به صراحت اصل ۷۵ قانون اساسی قابل طرح در مجلس نبوده، بنابراین قابل ارجاع به مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز نمی‌باشد. درخصوص سایر موارد، این شورا به نظر تفسیری نرسید.
احمد جنتی
دبیر شورای نگهبان
تاریخ: ۹۱/اسفند/۲۳
بسمه تعالی
جناب حجت‌الاسلام والمسلمین آقای محمدی گلپایگانی (دامت برکاته)
رئیس محترم دفتر مقام معظم رهبری (مدظله العالی)
با سلام و تحیت
عطف به نامه شمارۀ ۶۴۲۵ـ۱/م مورخ ۱۳۹۱/۹/۲۵، مبنی بر اظهارنظر تفسیری درخصوص اصل هفتاد و پنجم قانون اساسی، موضوع در جلسات متعدد شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و نظر شورا به شرح زیر اعلام می‌گردد:
۱ـ درج عبارت «از محل صرفه‌جویی»، به نحو مطلق و برای مدت نامحدود و بدون تعیین محل و همچنین درج، عبارت «پیش‌بینی در بودجه سنواتی»، بدون تأمین منبع و نیز درج عبارت‌های «از محل اعتبارات مصوب مربوط» و «از محل اعتبارات مصوب دستگاه»، اگر مستلزم بار مالی جدید بوده، طریق جبران کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید مذکور در اصل ۷۵ قانون اساسی محسوب نمی‌گردد.
۲ـ درمورد بند یک سؤال دوم یعنی «معلوم نشدن طریق کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید»، با توجه به اینکه اصل طرح یا پیشنهاد به صراحت اصل ۷۵ قانون اساسی قابل طرح در مجلس نبوده، بنابراین قابل ارجاع به مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز نمی‌باشد. درخصوص سایر موارد، این شورا به نظر تفسیری نرسید.
احمد جنتی
دبیر شورای نگهبان
لینک کوتاه :
