دکتر کدخدایی در گفتگو با «رادیو تهران»
مصوبه شورای نگهبان مربوط به شروط ثبتنامهاست نه شروط بررسی صلاحیتها
سخنگوی شورای نگهبان گفت: در مصوبه شورای نگهبان شروط ثبتنام ذکر شده نه شروط بررسی صلاحیتها؛ لذا پس از ثبتنام افرادی که طبق مصوبه این شورا واجد هستند، بررسی صلاحیتها بر اساس شروط مندرج در اصل ۱۱۵ قانون اساسی آغاز خواهد شد.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی شورای نگهبان، دکتر عباسعلی کدخدایی رئیس پژوهشکده و سخنگوی شورای نگهبان روز گذشته (پنجشنبه، 23 اردیبهشت 1400) در گفتگوی تلفنی با برنامه پارک شهر «رادیو تهران» ضمن تبریک عید سعید فطر و آرزوی قبولی طاعات و عبادات در خصوص صلاحیت اشخاصی که در ادوار گذشته احراز نشده و در این دوره اقدام به ثبتنام کردهاند، گفت: از جهت قانون، هرکسی حق ثبتنام دارد و نمیتوان کسی که شرایط اولیه را داراست از ثبتنام منع کرد اما مردم خوب ما میدانند و میبینند در هنگام ثبتنامها، افرادی ثبتنام میکنند که یا وضعیتشان خیلی روشن است و در دورههای قبل هم احراز صلاحیت نشدهاند یا شرایط اولیه برای ثبتنام را ندارند.
وی افزود: حضور این افراد و ثبتنامهای اینچنینی علاوه بر اینکه موجب وهن نظام جمهوری اسلامی است موجب زحمت مردم و مسئولین نیز هست و طبیعتاً با توجه به اینکه طبق قانون احراز صلاحیتها بر عهده شورای نگهبان است، صلاحیت برخی از این افرادی که ثبتنام کردهاند تأیید نمیشود.
دکتر کدخدایی با بیان اینکه از جهت قانونی نمیتوان هیچ امر و نهی درباره ثبتنام و ورود افراد داشت، گفت: البته به هر حال شرط عقلانی هم وجود دارد؛ یعنی وقتی قانون، مسیری تعیین میکند، باید در چارچوب آن حرکت کرد؛ لذا باید شرایط ثبتنام وجود داشته باشد و نباید موانعی وجود داشته باشد؛ بنابراین چرا افرادی که شرایط ثبتنام ندارند و یا مانعی برای ثبتنام دارند، ثبتنام میکنند؟!!
سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه اصولاً نظام جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر آراء مردمی است و ما آزادیهای زیادی را در این حوزه داریم، گفت: متأسفانه در نظام انتخاباتی گاهیاوقات نظم و انضباط نادیده گرفته میشود و افرادی ثبتنام میکنند که حتی شرایط اولیه را هم ندارند و این مسأله موجب تحمیل هزینههای مالی به دستگاههای مختلف و هم تحمیل هزینههای سیاسی و اجتماعی تحمیل میشود.
وی افزود: درست است که از جهت قانونی برای ثبتنام افرادی که در دورههای قبل به دلیل حائز شرایط نبودن تأیید صلاحیت نشدند، منعی وجود ندارد اما این افراد باید بدانند این مسیری که قبلاً طی شده و به استناد قانون، مانعی برای احراز صلاحیت داشتند و یا شرایط احراز صلاحیت را نداشتند، مجدداً تأیید صلاحیت نخواهند شد؛ چون شورای نگهبان موظف به اجرای قانون است.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان در پاسخ به این سئوال که بنابراین فردی که در دوره گذشته تأیید صلاحیت نشده، حتماً در دورههای بعدی تأیید صلاحیت نخواهد شد؟ گفت: خیر، اصولاً بررسی صلاحیتها برای همان دوره است؛ مثلاً رئیسجمهوری که در یک دوره حضور داشته و برای دوره بعد ثبتنام میکند، باید برای دوره جدید نیز صلاحیت وی مورد بررسی قرار گرفته و تأیید شود و یا نماینده مجلسی که برای دوره بعد ثبتنام میکند باید برای دوره جدید هم صلاحیتش مورد بررسی قرار بگیرد.
دکتر کدخدایی تأکید کرد: بحث مطرح شده ناظر بر رویه اجرایی است؛ مثلاً اگر در دورهای شخصی محکومیتی دارد و محکومیتش مانع از تأیید صلاحیت او شده و برای دوره بعد هم ثبتنام کند که هیچ تغییری در محکومیتش ایجاد نشده؛ چرا دوباره ثبتنام میکند، خب مسلماً تأیید صلاحیت نخواهد شد؛ یا اگر کسی شرایط احراز صلاحیت را ندارد مثلاً مدرک تحصیلی ندارد و در دوره گذشته هم به همین خاطر تأیید صلاحیت نشده، چرا در این دوره مجدداً با این نقیصه ثبتنام میکند!
وی خاطرنشان کرد: عمده حرف من این است که درست است قانون انتخابات ریاست جمهوری منع اولیه برای ثبتنامها ندارد ولی به هر حال انسان هم محکوم به رفتار عقلانی است و باید در این چارچوب حرکت کند.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به این سئوال که اگر مثلاً فردی میخواهد در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند و به نظرش تمام شروط مندرج در مصوبه اخیر شورای نگهبان - جز سن که کمتر از 40 سال سن است- را دارد، آیا شورای نگهبان برای او استثناء قائل میشود یا خیر، گفت: وقتی یک مقرره یا مصوبهای وضع و چارچوبی تعیین میشود، انتظار عموم این است که همه در آن چارچوب حرکت کنند؛ این بحث مطرح شده، ممکن است فردی شرایط و ویژگیها را داشته باشد اما یکی از شرایط که میتواند نقص کوچکی باشد را نداشته باشد، آیا نباید به خاطر این نقیصه کوچک ثبتنام کند؟!
وی افزود: اعضای شورای نگهبان در این خصوص گفتند اگر فردی همه شرایط مندرج در مصوبه شورای نگهبان را داشته باشد اما از لحاظ سنی 6 ماه و یا از لحاظ سابقه، چند روزی کمتر از چهار سال داشته باشد؛ آیا محلی برای اعتراض آن فرد وجود دارد که اعتراض و پیگیری کند؛ و در مصوبه شورا این مسأله ذکر شد که این فرد میتواند به شورای نگهبان مراجعه کند و این شوراست که تصمیم میگیرد چه اقدامی باید نسبت به این فرد انجام شود نه اینکه استثنائی وجود داشته باشد؛ لذا اینکه گفته شود همه شرایط باشد اما شرط سنی کم باشد میتواند ورود کند اشتباه است – چون چنین برداشتی شده است –؛ بنابراین این مرحله اضافه بررسی صلاحیت است که اعضای شورای نگهبان برای اینکه حقی از کسی تضییع نشود، گفتند ما حاضریم دوباره پرونده چنین فردی را بررسی کنیم.
دکتر کدخدایی تأکید کرد: در مصوبه شورای نگهبان شروط ثبتنام ذکر شده است نه شروط بررسی صلاحیتها؛ لذا شرایط بررسی صلاحیتها به حکم اصل 115 قانون اساسی بررسی خواهد شد و این کار زمانی انجام میشود که اسامی و پروندههای داوطلبان به شورای نگهبان ارسال شده باشد.
سخنگوی شورای نگهبان درخصوص شائبهی مطرح شده راجع به تعداد کاندیداها که با توجه به دکور مناظرهها که بین 6 تا 8 نفر هستند از قبل مشخص است، گفت: این شائبه مطرح شده، خیلی خندهدار و بسیار مضحک است؛ مگر میشود شورای نگهبان که با استانداردها و معیارهای قانونی صلاحیتهای داوطلبان را ارزیابی میکند، بتواند از قبل تعیین کند که چند نفر تعیین صلاحیت میشود!!! اصلاً ما نمیدانیم چه کسانی قرار است ثبتنام کنند؛ ضمن اینکه بعد از ثبتنام شورای نگهبان باید طبق قانون صلاحیت تک تک افراد را بررسی کند و ببیند چه کسانی واجد شرایط قانونی هستند؛ بنابراین تعیین تعداد و صندلی کاندیداها قبل از ثبتنامها و قبل از بررسی صلاحیتها امر موهومی است که بعضیها به این مسأله و ایجاد شائبه دامن میزنند.
وی خاطرنشان کرد: رویه شورای نگهبان در خصوص تعداد نامزدهای ریاستجمهوری هم نشان میدهد که در همه ادوار این عدد متغیر بوده است: اگر قرار بود عدد ثابتی وجود داشته باشد پس در گذشته هم باید این عدد باید اینطور میبود؛ لذا اصلاً این یک بحث غیرقابل قبول است و کاملاً تکذیب میشود؛ نه اعضای شورای نگهبان چنین قصدی داشته و دارند و نه اصلاً چنین چیزی در ذهنشان بوده و هست و مطمئناً در آینده هم چنین چیزی وجود نخواهد داشت.
عضو حقوقدان شورای نگهبان گفت: در دوره گذشته ریاست جمهوری هم که 6 نفر تأیید صلاحیت شده بودند در رسانههای گفته شد شورای نگهبان به عمد 3 نفر را از این طرف و 3 نفر دیگر را از آن طرف که تعادل برقرار شود تأیید صلاحیت کرده است؛ در حالی که اصلاً ما به این موضوع توجه نداشتیم. چطور رسانهها و برخی افراد این مسائل به ذهنشان میرسد و آن را منتشر و به عنوان یک فرض در بین مردم شایع میکنند!! شاید این شایعهسازیها برای آنها سرگرمی خوبی باشد!!!
دکتر کدخدایی در پاسخ به این سئوال که آیا نگاه شورای نگهبان این نیست که کاندیداها از گرایش مختلف باشند که رقابت شکل بگیرد، گفت: اصلاً نگاه شورای نگهبان نگاه حزبی، جناحی و گروهی نیست و نمیتواند باشد؛ معیارها شخصی است یعنی طبق اصل 115 قانون اساسی شخص باید رجل مذهبی سیاسی، مدیر و مدبر و... باشد؛ بنابراین فرقی نمیکند که فرد احراز صلاحیتشده از این گروه یا از آن جناح یا حزب باشد بلکه اصولاً نگاه شورای نگهبان نگاه حزبی نبوده و نیست و شورا این مسأله را مدنظر قرار نمیدهد.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان در پاسخ به این سئوال که برخی افراد مطمئن هستند تأیید صلاحیت نمیشوند و به نظر از آمدن هم قصدشان تأیید صلاحیت نشدن است، آیا در این خصوص آسیبشناسی شده است، گفت: سالهاست این مسأله را چه در مجلس و چه در جاهای دیگر تأکید کرده و گفتهایم که باید نظام انتخاباتی ساماندهی شود؛ ما نمیتوانیم با این وضعیت و به استناد اینکه هرکسی میتواند ثبتنام کند ویترین و چهره نظام را مخدوش کنیم و در منظر و مرئی مردم دنیا نشان دهیم نظام ما اینگونه است و این افراد میآیند و ثبتنام میکنند.
وی تصریح کرد: در نظامهای انتخاباتی دنیا چون احزاب وجود دارد، احزاب در این زمینه و ورود افراد به انتخابات کنترل دارند ولی قوانین ما در این خصوص ضعفهای جدی دارد و ما نیز باید به استناد همین قوانین ضعیت عمل کنیم؛ اما در این دوره شورای نگهبان با ارسال مصوبه الزامآور به وزارت کشور - به اذعان دوستان خود وزارت کشور، اگرچه به نقطه مطلوب نرسیدیم – خیلی در زمینه جلوگیری از ورود برخی افراد که به هیچوجه شایستگی ثبتنام ندارند، کمک کرد.
دکتر کدخدایی با بیان اینکه برای ثبتنام در شوراهای شهر و روستا شرایطی از جمله سن، مدرک تحصیلی و... وجود دارد اما در انتخابات ریاست جمهوری چنین شروطی وجود ندارد، گفت: نداشتن شروط برای ثبتنام در انتخابات ریاستجمهوری باعث میشود هر شخصی فکر کند با هر ظرفیتی میتواند ثبتنام کند که این اشتباه است؛ لذا باید آنهایی ثبتنام کنند که توانمند، شایستگی و برنامه داشته باشند و بتوانند مدیریت کلان کشور را بر عهده بگیرند و ما از ثبتنام این افراد استقبال کرده و میگوییم این افراد حتماً ثبتنام کنند.
عضو حقوقدان شورای نگهبان در پاسخ به این سئوال که در نظامهای انتخاباتی دنیا این مسأله وجود دارد که در ایام انتخابات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری کابینه یا حداقل معاون اول خودشان را مشخص میکنند، آیا نمیشود در ایران این سازوکار بوجود بیاید چون در انتخاب کردن مردم بسیار مؤثر است، گفت: اتفاقاً در مصوبه سال 1396 شورای نگهبان این موضوع مورد بحث واقع شد و در آنجا هم با توجه به سیاستهای کلی انتخابات ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری دو نکته را برای شناسایی رجل سیاسی مذهبی و یا مدیر و مدبر بودن تعریف کردیم که فرد باید برنامهای داشته باشد؛ حالا اینکه بگوییم وزرا و معاون اول را معرفی کند شاید دست افراد بسته شود و بگویند که امکانش نیست اما حداقل گفته شد مشاورین خودشان را باید معرفی کنند؛ به هر حال افراد در همه حوزهها و زمینهها تخصص ندارند لذا اگر شخصی قرار است مدیریت کلان کشور را بر عهده بگیرد باید بدانیم متخصصین و کارشناسانی که او را همراهی میکنند چه کسانی هستند.
وی افزود: باید بدانیم در حوزه اقتصاد، فرهنگ، سیاست خارجی و... چه نظراتی دارد و چه کسانی به عنوان همکار او را همراهی میکنند؛ اینها در آن مصوبه سال 1396 شورای نگهبان وجود دارد که امیدواریم این دوره شورای نگهبان بتواند بهنوعی بهصورت حداقلی اطمینان حاصل کند که نامزد ریاستجمهوری برنامه دارد و افراد مؤثر و کارشناسانی هستند که برای مدیریت کشور به ایشان مشورت داده و در کنار ایشان همکاری میکنند.
سخنگوی شورای نگهبان در پایان در پاسخ به این سئوال که آیا مهلت ثبتنام انتخابات ریاست جمهوری تمدید خواهد شد و اینکه چه زمانی نامزدهای تأیید صلاحیتشده اعلام خواهد شد، گفت: برای زمان ثبتنام هیچ وقت تمدید وجود نداشته است؛ لذا از 21 تا 25 اردیهشت ثبتنامها انجام خواهد شد و پس از آن نیز شورای نگهبان 5 روز فرصت بررسی دارد که اگر در هر صورتی این شورا نتوانست در 5 روز اظهارنظر کند میتواند 5 روز دیگر تمدید کند؛ یعنی پس از دریافت اسامی، مدارک و پروندههای ثبتنامکنندگان، شورای نگهبان حداکثر 10 روز جهت اعلام نتیجه نهایی فرصت دارد.
انتهای پیام/
لینک کوتاه :
